واسکولیت به معنای التهاب و عفونت در دیوارهای رگ‌های لنفاوی است. این التهاب ممکن است ناشی از عفونت با باکتری‌ها، ویروس‌ها یا قارچ‌ها باشد. واسکولیت معمولاً با تورم، درد، قرمزی و گرمی در منطقه مبتلا همراه است. درمان واسکولیت بستگی به علت و شدت آن دارد و ممکن است شامل داروها، ضد التهاب‌ها، آنتی‌بیوتیک‌ها و استراحت فیزیکی باشد.
در واسکولیت، رگ‌های خونی دچار التهاب و تغییرات ساختاری می‌شوند که منجر به مشکلات عملکردی و عوارض مختلف در بدن می‌شود. علائم و نشانه‌های واسکولیت بستگی به نوع و شدت بیماری دارد و ممکن است شامل تورم، درد، قرمزی، خونریزی، زخم‌ها، تغییر رنگ پوست، ضعف عمومی، تب و لرز، سردرد، تهوع و استفراغ باشد.
علت اصلی واسکولیت هنوز مشخص نیست، اما عوامل مختلفی می‌توانند در بروز آن نقش داشته باشند. این عوامل شامل عفونت‌ها، عوامل ژنتیکی، عوامل محیطی مثل دخانیات، داروها، تماس با مواد شیمیایی و تروماهای فیزیکی هستند.
درمان واسکولیت بستگی به نوع و شدت بیماری دارد. در برخی موارد، ممکن است به تنهایی با مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند آسپرین و کورتیکواستروئیدها (مانند پردنیزولون) درمان شود. در مواردی که عفونت باکتریایی یا ویروسی عامل واسکولیت است، آنتی‌بیوتیک‌ها یا ضدویروس‌ها نیز ممکن است تجویز شوند.
در موارد شدیدتر واسکولیت، درمان با داروهای ضدالتهابی قوی‌تر مانند سایکلوفسفامید (Cyclophosphamide) یا آزاتیوپرین (Azathioprine) و همچنین داروهای ضدمناعتی مانند متوترکسات (Methotrexate) و ریتوکسیماب (Rituximab) نیز انجام می‌شود.
هدف درمان واسکولیت کاهش التهاب، بهبود علائم و جلوگیری از تغییرات ساختاری و عوارض جدی است.
علائم واسکولیت می تواند متنوع باشد؛ اما معمولاً شامل تب، تورم و احساس ناخوشی عمومی است. علائم رایج عبارتند از:
- راش های پوستی
- خستگی
- ضعف
- تب
- درد مفاصل
- درد شکم
- مشکلات کلیوی (از جمله ادرار تیره یا خون آلود)
- مشکلات اعصاب (از جمله بی حسی، ضعف و درد)
- سرفه و یا تنگی نفس
نحوه تشخیص بیماری:
آزمایش خون: شمارش کامل سلول های خونی می تواند نشان دهد که آیا گلبول های قرمز کافی دارید یا خیر. در آزمایش خون به دنبال نشانه‌های التهاب، مانند سطح بالای پروتئین واکنش‌گر C هستند.
تست های تصویربرداری: تکنیک‌های تصویربرداری غیرتهاجمی می‌توانند به تعیین رگ‌های خونی و اندام‌های آسیب‌دیده کمک کنند.
اشعه ایکس از عروق خونی (آنژیوگرافی): آنژیوگرافی یک روش تصویربرداری پزشکی است که با استفاده از تزریق ماده رادیواکتیو یا ماده نشانگر، تصاویری از سیستم عروقی بدن ایجاد می‌کند.
بیوپسی: بیوپسی یک روش تشخیصی پزشکی است که در آن نمونه‌ای از بافت بدن برداشت می‌شود تا بتوان آن را تحت میکروسکوپ مورد بررسی قرار داد و بیماری‌ها، التهابات، تغییرات سلولی و سایر مشکلات مرتبط با بافت را تشخیص داد.
انواع واسکولیت از نظر اندازه رگ ها
- بزرگ: این شامل مواردی مانند بیماری پلی میالژیا روماتیکا، التهاب عروقی تاکایاسو و آرتریت گیجگاهی است.
- متوسط: به عنوان مثال می توان به بیماری بورگر، واسکولیت پوستی، بیماری کاوازاکی و پلی آرتریت ندوزا اشاره کرد.
- کم اهمیت: این شامل سندرم بهجت، سندرم چرگ اشتراوس، واسکولیت پوستی، پورپورای هنوخ شوئن لاین، پلی آنژیت میکروسکوپی، گرانولوماتوز همراه با پلی آنژیت، واسکولیت گلف و کرایوگلوبولینمی است.
درمان واسکولیت به شکلی که به نوع و شدت بیماری بستگی دارد، ممکن است شامل موارد زیر باشد:
داروها: مصرف داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند آسپرین و ایبوپروفن ممکن است در کاهش التهاب و درد مرتبط با واسکولیت مؤثر باشد. همچنین، در برخی موارد، داروهای ضدباکتری ممکن است برای درمان عفونت‌های مرتبط با واسکولیت تجویز شود.
کمپرسیون: استفاده از پانسمان یا ساپورت‌های فشاری ممکن است به کاهش التهاب و تورم در مناطق مبتلا به واسکولیت کمک کند. این روش معمولاً برای درمان واسکولیت در پاها استفاده می‌شود.
تغییرات در رژیم غذایی و سبک زندگی: مصرف یک رژیم غذایی سالم و متعادل، تغییر در عادات سیگار کشیدن و مداومت در ورزش می‌تواند به بهبود عمومی واسکولیت کمک کند.
درمان عوارض: در صورت وجود عوارض جانبی جدی مانند زخم‌های باز، تشکیل خونریزی و عفونت، باید درمان مناسب انجام شود. این ممکن است شامل استفاده از ضماده‌های خاص، آنتی‌بیوتیک‌ها و در موارد شدیدتر، جراحی باشد.
از آنجا که اکثر شرایط واسکولیت از سیستم ایمنی خودکار (سیستم ایمنی بدن که به رگ‌های خونی حمله می‌کند) برخوردار است، بنابراین اقدامات پیشگیرانه ای انجام نمی‌شود. در صورت جلوگیری از عفونت یا جلوگیری از عامل آلرژیک، برخی از انواع مربوط به عفونت یا واکنش‌های آلرژیک قابل پیشگیری هستند.
مهم است که پزشک خود راجع به درمان واسکولیت مشورت کنید تا برنامه درمانی مناسب برای شما تعیین شود. همچنین، در صورت تجویز داروها، باید دستورات پزشک را رعایت کنید و در صورت بروز هرگونه علائم جدید یا تغییرات ناخواسته، به پزشک خود اطلاع دهید.
دیدگاه خود را بنویسید