سکته قلبی یا حمله قلبی، وقوع انسداد عروق قلبی است که باعث قطع تام و یا قسمتی از جریان خون به عضله قلب می‌شود. این وقوع ناشی از بستن یا ترک عروق کرونر قلب است که منجر به کاهش جریان خون و تامین ناکافی اکسیژن و مواد غذایی به عضله قلب می‌شود. این وضعیت ممکن است منجر به مرگ عضله قلب و آسیب دائمی به قلب شود.
علائم سکته قلبی عبارتند از:
- درد یا فشار در قفسه سینه، که ممکن است به بازوها، شانه، گردن، فک، دندان‌ها یا شکم تیر بکشد.
- تنگی نفس یا سختی در تنفس.
- تعریق شدید و لرزش.
- تهوع و استفراغ.
- سرگیجه یا ضعف شدید.
- احساس آشفتگی و ناراحتی عمومی.
- بی‌قراری و اضطراب.
- ضربان قلب نامنظم یا سریع.
علل بروز سکته قلبی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تشکیل لخته خون: این یکی از شایع‌ترین علل سکته قلبی است. لخته خون می‌تواند در عروق کرونری قلب (عروقی که خون به عضله قلب می‌رسانند) تشکیل شود و عرق‌های خونریزی را مسدود کند.
- تنگ شدن عروق قلب: تجمع چربی، کلسترول و سایر مواد در دیواره عروق قلب می‌تواند باعث تنگ شدن آنها شده و خونرسانی به عضله قلب را محدود کند.
- ضعف عضله قلب: در برخی موارد، عضله قلب به دلیل بیماری‌های مزمن مانند فشار خون بالا یا دیابت، ضعف می‌کند و نمی‌تواند به طور کافی خون را پمپاژ کند. این مسئله می‌تواند سبب سکته قلبی شود.
- تنگی شریان‌های قلبی: در برخی از موارد، شریان‌های قلبی ممکن است به علت بیماری عروق کرونری تنگ شده و خونرسانی به عضله قلب را محدود کنند.
- سن: در مردان بالای ۴۵ سال و بانوان بالای ۵۵ سال، خطر ابتلا به سکته قلبی بیشتر است.
- چاقی: چاقی با عوارضی نظیر فشار خون بالا، دیابت، سطوح بالای تری گلیسرید، میزان زیاد کلسترول بد و همچنین سطوح پایین کلسترول خوب، در افزایش خطر حمله قلبی نقش دارد.
- دیابت: هنگامی که بدن نتواند هورمونی به نام انسولین را تولید کرده و یا از قند موجود در جریان خون به خوبی استفاده کند، میزان قند خون افزایش پیدا می‌کند. قند خون بالا خطر بروز سکته قلبی را افزایش می‌دهد.
- استرس: استرس عاطفی نظیر خشم شدید می‌تواند خطر بروز سکته قلبی را افزایش دهد.
- سایر عوامل: عوامل دیگری مانند استفاده از مواد مخدر، استفاده بیش از حد از الکل، سابقه خانوادگی از بروز سکته قلبی و عوامل ریسک دیگر می‌توانند نقشی در بروز سکته قلبی داشته باشند.
علائمی از سکته قلبی که واضح نیستند، ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- خستگی غیرمعمول: افراد ممکن است قبل از سکته قلبی احساس خستگی و ضعف غیرمعمول کنند، به خصوص در صورتی که فعالیت روزانه آنها تغییر نکرده باشد.
- تنگی نفس: اگر فرد تنگی نفس ناگهانی یا بیش از حدی تجربه کند، ممکن است نشانه‌ای از سکته قلبی باشد. این تنگی نفس ممکن است همراه با درد در قفسه سینه و دشواری در تنفس باشد.
- حالت تهوع و استفراغ: برخی از افراد ممکن است قبل از سکته قلبی حالت تهوع و استفراغ را تجربه کنند. این علائم معمولاً با درد قفسه سینه همراه هستند.
- درد در قسمت‌های دیگر بدن: در برخی از موارد، سکته قلبی ممکن است در دیگر قسمت‌های بدن مانند بازوها، شانه‌ها، گردن، فک، دندان‌ها یا شکم درد ایجاد کند. این درد ممکن است به صورت تیز و زبری باشد و به طور ناگهانی رخ دهد.
- حالت عمومی نامطلوب: افراد ممکن است قبل از سکته قلبی احساس عصبانیت، تعریق، سرگیجه، بی قراری و اضطراب کنند. همچنین ممکن است رنگ پوست آنها تغییر کند و به سفیدی یا کبودی بپردازد.
توجه داشته باشید که این علائم ممکن است در هر فردی با شدت و شکل‌های متفاوتی رخ دهند. در صورت تجربه هر یک از این علائم، بهتر است به سرعت به پزشک مراجعه کنید.
در صورت مشاهده فرد دچار سکته قلبی، باید به سرعت اقدامات زیر را انجام داد:
- فوراً شماره اورژانس (مانند ۱۱۵) را تماس بگیرید و درخواست کمک حضوری کنید.
- فرد را در حالت نشسته یا خوابیده قرار دهید و از هرگونه فعالیت بیش از حد بپرهیزید.
- در صورتی که فرد بیهوش شده است و نفس نمی‌کشد، با توجه به تجربه و آموزش‌های احیای قلب و ریه (CPR)، شروع به انجام CPR کنید.
- در صورتی که فرد هوشیار است و توانایی بلعیدن دارد، می‌توانید یک قرص آسپرین به عنوان تسکین دهنده درد قلبی به او بدهید. آسپرین باعث کاهش لخته‌های خونی می‌شود و ممکن است بهبود وضعیت فرد را تسریع کند.
- در صورتی که فرد دارای داروهای قلبی است، به او داروهای مصرفی خود را بدهید، مگر اینکه پزشک توصیه دیگری داشته باشد.
- هرگز فرد را تنها نگذارید و تا وقتی که کمک حضوری نرسیده است، با او همراه بمانید.
درمان سکته قلبی معمولاً شامل موارد زیر است:
- باز کردن عروق مسدود شده: در صورت تشکیل لخته خون در عروق کرونری قلب، از روش‌های بازکردن عروق مسدود شده مانند آنژیوپلاستی (بازکردن عروق با استفاده از بالن) یا عمل جراحی عبور از عروق (CABG) استفاده می‌شود.
- داروها: مصرف داروهای ضد لخته‌ای مانند آسپیرین، کلوپیدوگرل و هپارین می‌تواند برای کاهش خطر تشکیل لخته خون و بازگشت سکته قلبی مفید باشد. همچنین، داروهایی مانند بتابلاکرها، آنتی‌چلسترولها و آنتی‌هیپرتانسیوها نیز برای کنترل فشار خون و کلسترول مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- عمل جراحی: در برخی موارد، نیاز به عمل جراحی قلب باز است. این شامل عمل جراحی عبور از عروق (CABG)، عمل پیوندگذاری عروق قلبی (PCI) یا عمل تعویض شریان قلبی است.
- تغییرات در سبک زندگی: تغییرات در سبک زندگی مانند تغییر در رژیم غذایی، افزایش فعالیت بدنی، کاهش استرس و ترک سیگار می‌تواند بهبود درمان سکته قلبی و کاهش خطرات مرتبط با آن را به همراه داشته باشد.
دیدگاه خود را بنویسید